Türk Mitolojisinde Tanrılar ve Tanrıçalar - 3

Oğuz Han: Mitolojide Türklerin atasıdır. Oğuz Kağan Destanı'nın ana karakteridir. Bütün yaşamı boyunca bozkurt Oğuz Han'a kılavuzluk etmiştir. Yüzünün rengi maviye çalar. Gözleri kırmızıdır. Ağzı ateş gibidir. Çok çabuk büyümüştür. Doğar doğmaz yemek yemiştir. Sadece bir kez süt içmiş, ondan sonra çiğ et ile beslenmiştir. Gücü sembolize eden boynuzu tacı vardır. Babası oan Kara Han'ı öldürür. Ormanda tek boynuzlu bir yaratığı da öldürür. Bu canlının gergadan olduğu iddia edilir fakat şeytan olma ihtimali de vardır.

Ürüng Ayığ Toyon: İlk insanı yaratan gökyüzü tanrısıdır. Dünyayı idare eder, toprağı bereketlendirir, savaşta kahramanları korur, ölenleri ise diriltir. Bolluk onun sayesinde olur. İnsanların ısınması için güneşi o yaratmıştır. Ona kurban olarak beyaz at sunulur. Bu beyaz at törene doğaya bırakılır ve ona bir daha asla el sürülmez. Temsili hayvanı kartaldır. Göğün 13. katında oturur. Kendisi ak, beyaz, saf olarak tasvir edilir.

Su iyesi: Suyun koruyucu ruhudur. Su iyeleri insanlara zarar vermeyen cisimsiz varlıklardır. Ak giyisiler giyinirler ve suları korurlar. Bazıları deniz kızı gibiyken bazıları ise boynuzlu saçsız, sakalsız tasvir edilir. Korudukları suyun derinliklerindeki bir kayanın altında, sarayda yaşarlar. Su iyelerinin huyunu anlamak neredeyse imkansızdır. Hiç beklenmeyen bir anda suyu dalgalandırıp insanları, hayvanları boğabilir.

Kübey Hanım: Doğum Tanrıçasıdır ve doğum yapan kadınları korur. Süt gölünden getirdiği sütü doğacak olan çocuğun ağzına damlatır. Böylece daha fazla süt içmek isteyen çocuk doğmak ister. Çocuğa ruh verir. Yaşam Ağacının içinde yaşar. Bu Ağacın kökünden Yaşam Suyu(Bengisu) akar. Çıplaktır ve ayakları ağaç kökü şeklindedir. Orta yaşlı görünür. Ciddi bakışlıdır. Uzun saçları vardır. Yaşam ağacı ve Kübey ışık saçarlar. Hamile kadınlar doğum yaparken gökten inip onların ağrılarını hafifletir. Çocuk doğduktan üç gün sonra gider. Yeryüzünde saf ve temiz olan her şeyi korur.

Bürküt Ana: Kartal Tanrıçadır ve şamanları yeryüzüne getirmiştir. Şaman olacak bir çocuğun ruhu bir kartal tarafından yutulur. Bu kartal güneşlik bir bölgeye göç eder. Bu çayırların ortasında kırmızı bir çam ile kara bir kayın vardır. Kartal yumurtasını bu ağaçlardan birinin tepesine bırakır. Bir süre sonra yumurta çatlar ve içinden bir çocuk çıkar, ağacın hemen altında bulunan bir beşiğe düşer. Buryatların ilk şamanı Bürked adını taşır. İstediği zaman rahatlıkla öbür dünyaya atlayabilir. Bazı Türk boyları kartaldan türediklerine inanırlar. İyi şamanlar kızıl çam üzerindeki kızıl yumurtadan, kötü olanlar ise kara kayın üzerindeki kara yumurtadan çıkarlar. Bu kartal tüm ömrü boyunca o şamanı korur ve yardımcı olur. Bu kuş o kadar büyüktür ki, ay onun sağ kanadını, güneş de sol kanadını ancak kapatır.